Prijzen stegen door oorlog, maar zullen niet zo hard weer dalen | Economie
De oorlog in Oekraïne duurt veel langer dan verwacht. “Rusland dacht even snel over Oekraïne heen te walsen. Maar dat gebeurde niet”, vertelt Steven Brakman, hoogleraar internationale economie aan de Rijksuniversiteit Groningen. Dat komt doordat Oekraïne hulp krijgt van Europa en de Verenigde Staten. Daardoor houdt het land het veel langer vol.
Mocht de oorlog plots voorbij zijn, dan merken we dat niet meteen in onze portemonnee, zegt Hans van Cleef, energie-econoom bij Publieke Zaken. “We zijn het afgelopen jaar het pad naar verduurzaming ingeslagen en we kunnen nu niet meer terug. De geest is nou eenmaal uit de fles.”
Met die geest verwijst Van Cleef naar de energietransitie. Die werd eerder op de lange baan geschoven maar is nu wel goed in gang gezet. Want als we meer gebruikmaken van duurzame energiebronnen zijn we straks ook minder afhankelijk van Russische olie en gas.
Hoewel duurzame energie duidelijk de toekomst is, zal het de energieprijzen niet doen dalen. “De energietransitie krijgt een impuls, dat is positief”, zegt Brakman. “Maar de duurzame energie waar we nu op inzetten, is een stuk duurder dan de olie die door een pijplijn van Rusland naar Europa wordt gepompt.”
Dure energie maakt alles duurder
Dat betekent dat de energieprijzen hoog zullen blijven. “In principe staat dat los van de oorlog. We waren al bezig met een transitie naar duurzame energie”, zegt de hoogleraar. Dat betekent dat de energieprijzen hoe dan ook waren gestegen. Alleen niet in de sneltreinvaart waarop het nu is gebeurd.
Eten, drinken, tv’s en magnetrons zullen dus duur blijven. “Want voor alle producten die je kan bedenken is energie nodig”, legt Brakman uit. Het maken, maar ook het vervoeren van spullen – het kost allemaal energie. “Nee, de prijzen zullen niet zo snel weer normaal worden.”
Pak melk zal niet ineens oude prijs krijgen
De energieprijzen zorgen ervoor dat alles duurder wordt, maar dat is niet de enige reden dat de prijzen zijn gestegen. “De prijzen in de supermarkt stijgen ook omdat we door de oorlog geen tarwe, mais en soja meer uit Oekraïne kunnen halen”, vertelt Thijs Geijer, sector-econoom voeding bij ING. Als de oorlog voorbij is, kunnen producten waar bijvoorbeeld tarwe in zit wel weer goedkoper worden.
Toch ligt het volgens Geijer niet voor de hand dat de prijs van een pak melk weer daalt naar het niveau van een jaar geleden. “In de prijs worden ook de loonkosten doorberekend. Die kosten zijn enorm gestegen en zullen niet snel meer dalen.” Dat maakt een terugkeer naar de oude prijs minder waarschijnlijk.
Energie besparen wordt normaler
Hoewel Europa hard geraakt is door de gevolgen van de oorlog, ziet Van Cleef de toekomst positief in. Want we zijn in het afgelopen jaar veel minder energie gaan gebruiken.
De oorlog heeft een enorme invloed gehad op onze bewustwording, zegt de econoom. “Iedereen weet nu wat ie uitgeeft aan energie. Niet alleen jij en ik, ook bedrijven zijn daarmee bezig.” Het zou goed kunnen dat mensen zich daar bewust van blijven.
Dat bespaart veel kosten en het is ook nog eens goed nieuws voor het klimaat. “Het is natuurlijk heel triest voor Oekraïne. Maar de oorlog is voor het klimaat heel positief geweest”, vindt Van Cleef.
Ik ben van de technische afdeling van hitmarketing.nl