Defensie-expert Ko Colijn over scenario’s voor de oorlog in 2023 | Oorlog in Oekraïne

Defensie-expert Ko Colijn voorziet Nederlanders al bijna vijftig jaar van duiding bij gewapende conflicten. Voor NU.nl volgt hij de strijd in Oekraïne en geeft hij antwoord op onze (en jullie) vragen. Dit keer bekijkt hij verschillende scenario’s voor de oorlog in 2023 volgens de experts.
Hoe de oorlog eindigt, weten we niet. Maar het is moeilijk om een expert te vinden die geen Russische nederlaag voorziet.
De invloedrijke, maar zeer verguisde hoogleraar John Mearsheimer, merkte het in augustus al op. De Verenigde Staten waren definitief overgeschakeld van een strategie van ‘pleisters plakken’ naar een tactiek met als doel Rusland voorgoed op de knieën te krijgen.
Het was tot de Amerikanen doorgedrongen dat de Russische krijgsmacht niet zo veel voorstelde. De oude aanduiding van Rusland als een “Burkina Faso, maar dan met atoomwapens” gold nog steeds.

Ik zeg eerlijk: ook ik zag parallellen met Finland
De Amerikaanse oud-minister van Buitenlandse Zaken Henry Kissinger adviseerde Oekraïne afgelopen voorjaar om eieren voor zijn geld te kiezen en het hoofd te buigen voor Rusland. Zoals Finland dat ooit deed. Dat is de 99-jarige kwalijk genomen. Het zou grote landen het recht geven een dikke vinger in de pap van andere landen te hebben.
Eerlijk is eerlijk, ik ben in de Koude Oorlog zelf op ‘finlandisering’ afgestudeerd. Ook ik zag parallellen met Finland, dat rond 1945 stukken land moest afstaan aan Rusland, en het Donetsbekken in Oekraïne van nu. En tussen de marinehaven Porkkala, die Finland aan de Sovjets moest verhuren, en de huidige Krimhaven van Sebastopol.
Voorlopig wil Oekraïne geen land afstaan of verhuren. Bovendien is de Oekraïense president Volodymyr Zelensky een ander mens dan de Finse premier uit die jaren. Finland kreeg dan ook geen HIMARS-raketsysteem om de Russen mee te beschieten. Finland mocht in die jaren zelfs geen lid van de EEG (voorloper van de EU) worden, laat staan van de NAVO. Tijden zijn veranderd.
Lenteoffensief kan beslissing brengen
Kissinger heeft zijn voorspelling inmiddels iets bijgesteld. Hij denkt nu dat een ‘Koreaanse oplossing’ aan de onderhandelingstafel haalbaar is. Dat betekent een tientallen jaren durende wapenstilstand, maar absoluut geen vrede. Maar zo’n scenario geeft geen veiligheidsgaranties. Niet voor Rusland en niet voor Oekraïne. Ook zal er altijd dreiging blijven. Net als bij Noord-Korea met zijn raketten en atoomkoppen.
Als je militairen vraagt hoe deze idiote oorlog in 2023 zal verlopen, hoor je in de antwoorden vaak een Russische nederlaag terug.
De Britse defensie-expert Michael Clarke zegt dat een Russisch lenteoffensief waarschijnlijk een beslissing zal gaan brengen. Rusland is daarbij afhankelijk van nieuwe rekruten. Faalt het offensief, dan kan de Russische president Vladimir Poetin het wel vergeten.

Sleutel kan ook in het Kremlin liggen
De Russische analist Andrei Piontkovsky, die in de VS verblijft, zegt dat Oekraïne zijn pijlen in het zuiden richt op het heroveren van de stad Melitopol. Lukt dat, dan ligt de weg naar de Krim open en is de overwinning binnen.
Maar de Britse oorlogsdeskundige Barbara Zanchetta zegt dat de sleutel niet op het “onbeweeglijke slagveld” ligt, maar in het Kremlin. Als er een coup komt om Poetin af te zetten vanwege zijn misrekeningen, dan kan de oorlog snel afgelopen zijn.
Oud NAVO-commandant Ben Hodges ziet de Krim in de lente in Oekraïense handen vallen en dan is de oorlog eind 2023 voorbij. Eerder zei hij dat de VS dan wel de langere-afstandsversie van het raketsysteem HIMARS moet leveren aan Kyiv.

Rusland komt vroeg of laat altijd terug
Het onafhankelijke Amerikaanse tijdschrift Foreign Affairs publiceerde eind december het artikel ‘Poetin’s Last Stand’. De zwanenzang van Poetin dus. Ook geeft het blad ons drie scenario’s van een Russische nederlaag. Een is de totale overgave van Rusland, al is dat zeer onwaarschijnlijk. Twee is dat Poetin blijft escaleren, in een zuivere terroristische staat raakt en misschien zelfs atoomwapens inzet en zijn verlies niet wil toegeven.
Het derde scenario is de ineenstorting van het Russische regime zelf. In dat geval mogen we ons niet rijk rekenen en een pro-westerse ‘verlosser’ in het Kremlin verwachten. De oorlog stopt dan wel, maar we hebben er dan ook een levensgroot probleem bij, namelijk chaos en anarchie. En hoe zal de wereld daar dan weer mee om gaan?
China, misschien Turkije en andere landen springen dan in het gat dat Rusland achterlaat. Alle ‘atoomremmen’ zijn los en in het onmetelijke Rusland zwerven bendes met misschien wel eigen kernwapens rond. Niet iets om blij van te worden.
Maar ook al gaat Rusland de oorlog volgens de experts waarschijnlijk verliezen, we weten dat het land vroeg of laat weer terugkomt. Europa kan Rusland niet wegdenken. We zullen met het land moeten dealen.

Ik ben van de technische afdeling van hitmarketing.nl