Cruciale weken voor Ajax en Heitinga: ‘Hij zit in het casino’ | Voetbal
Drie maanden na zijn aanstelling wacht John Heitinga (39) een tweeluik met PSV dat cruciaal is voor het seizoen van Ajax en mogelijk ook voor zijn toekomst als trainer. De clubicoon staat op “poleposition” om ook volgend jaar hoofdcoach te zijn de Johan Cruijff ArenA, maar de vraag is of dat volgende maand nog zo is. “Ik hoop niet dat de emotie regeert bij Ajax.”
Het was in de gang bij de kleedkamers van de Golsch Veste, op woensdagavond 9 februari na de 0-1-overwinning van Ajax op FC Twente. Heitinga had net de paar journalisten die op hem stonden te wachten de hand geschud toen hij doorliep naar een gezin dat ook in de gang stond.
“Zal ik jullie ook even een hand geven?”, vroeg Heitinga, terwijl hij zijn hand uitstak. Daarna richtte hij zich tot het zoontje van een jaar of tien. “Jij staat hier vast op spelers van Twente te wachten, maar ik wil ook wel graag met jou op de foto”, zei de Ajax-trainer met een glimlach. En terwijl ze samen poseerden: “Een echte Twente-fan en een Ajacied. Dat vind ik alleen maar mooi.”
Het is tekenend voor Heitinga, zeker in zijn eerste maanden als trainer van Ajax. Hij is vriendelijk en benaderbaar. En anders dan voorgangers Alfred Schreuder en Erik ten Hag laat hij sinds zijn aanstelling geen mogelijkheid onbenut om te benoemen dat Ajax zijn club is.
Het gaat vaak met bravoure en zelfvertrouwen, al kan hij daar soms met terugwerkende kracht mee om de oren worden geslagen. “Wat de zwakte van Feyenoord is? Dat gaan jullie zondag zien”, zei hij in de aanloop naar de met 2-3 verloren Klassieker.
Stand boven in de Eredivisie
- Feyenoord 29-70 (+43)
- Ajax 29-62 (+50)
- PSV 29-62 (+43)
- AZ 29-57 (+24)
‘Hij wilde druk bij ze wegnemen’
Wat dat betreft is er weinig veranderd, vertelt Hedwiges Maduro, die van 2005 tot en met 2007 met Heitinga samenspeelde bij Ajax. “In de aanloop naar topwedstrijden tegen Feyenoord of PSV was John een speler die altijd benadrukte dat we vertrouwen in onszelf moesten hebben. Gewoon doen wat je altijd doet. We hadden kwaliteit zat”, herinnert Maduro zich.
“Dat deed hij vooral tegen jongens die van buitenaf kwamen. En waar misschien twijfels over waren of ze het niveau van Ajax aankonden. Hij wilde ze geruststellen, de druk bij ze wegnemen.”
Heitinga was in die jaren als jonge twintiger al geregeld aanvoerder van Ajax. En niet alleen daar. Op zijn zeventiende droeg hij al de band bij Oranje op het WK voor spelers onder de 20 jaar. En in 2008 werd de verdediger op het EK de jongste aanvoerder ooit van het Nederlands elftal op een groot toernooi.
“Hij was een leider in het veld, zonder dat hij de hele tijd aan het woord was. Hij koos zijn momenten”, vertelt Maduro, die met zijn 38 jaar een jaar jonger is dan Heitinga. “John was een type waarvan je toen al zei: die kan weleens trainer worden. Ook door zijn positie in het veld. Hij moest het neerzetten, had een duidelijke structuur in zijn hoofd. En dat zie ik nu ook als trainer bij hem. Hij weet wat hij wil zien van zijn ploeg, ook al is hij pas net begonnen als trainer op dit niveau.”
‘Ik had meteen een klapper van jewelste’
Na drie jaar trainer in de jeugd en anderhalf seizoen Jong Ajax zou Heitinga eigenlijk eerst assistent worden bij de hoofdmacht, maar door het ontslag van Schreuder werd hij ineens een van de jongste hoofdtrainers ooit van de club. Ronald Koeman (38) en Jan Wouters (38) deden het deze eeuw ook als dertiger. En in een verder verleden was Aad de Mos zelfs nog een paar jaar jonger toen hij de eindverantwoordelijke werd op de bank in Amsterdam.
“Ik had meteen een klapper van jewelste, het was bingo”, vertelt De Mos, die in zijn eerste volledige seizoen als trainer de titel en de beker pakte met Ajax in 1983. “Als jonge trainer zit je in het casino, daar zit Heitinga nu ook. Hij moet hopen dat het goed valt en dan kan hij door. Zeker in de opportunistische mediawereld ben je snel afgeschreven. Zelfs van Ten Hag werd aanvankelijk gezegd dat hij er niets van kon.”
Met een gemiddelde van 2,55 punt duel is Heitinga tot dusver de best presterende Ajax-trainer deze eeuw in de Eredivisie. Daartegenover staat dat de titel door de verloren in De Klassieker in de ArenA uit zicht is en de roemloze uitschakeling in Europa door Union Berlin.
“Heitinga haalt het maximale uit deze selectie”, vindt De Mos. “Arne Slot heeft bij Feyenoord beter materiaal gekregen van Te Kloese en co. Met Conceição, Bassey, Sánchez en Lucca is Ajax er niet op vooruitgegaan. Niemand steekt er bovenuit en dus blijft Heitinga zoeken en wisselen om tot zijn ideale basisploeg te komen. Maar die vind je niet met deze selectie.”
Maduro: “Ik zie dat Heitinga een bepaalde mentaliteit heeft teruggebracht. Normen, waarden en duidelijkere regels. En hij straalt Ajax uit. Hij eist winst én mooi voetbal. Winst lukt meestal wel, alleen qua spel komt er nog niet altijd uit wat Heitinga in zijn hoofd heeft.”
‘Heitinga heeft een risico genomen’
Het is ook te vroeg om nu al resultaat én mooi voetbal van Heitinga te verwachten, zegt Maduro, die bezig is aan zijn tweede seizoen als assistent-trainer van Almere City FC. “Heitinga heeft een risico genomen door midden in een seizoen in te stappen als hoofdtrainer. Hij werkt nu met een groep die is gevormd door anderen. En er was geen tijd om er een nieuwe speelstijl in te slijpen.”
“Aan de andere kant snap ik wel een beetje dat de verleiding groot is als de club je vraagt, ook al had Heitinga zelf misschien een rustigere opbouw van zijn trainerscarrière in zijn hoofd. Hij is nog in ontwikkeling als coach. En ik ben heel benieuwd hoe die ontwikkeling doorgaat als hij trainer van Ajax blijft. Wat voor trainer is hij? Is het alleen de Ajax-manier of denkt hij ook anders over voetbal? Dat is een langer proces. Dat moet hij zelf ook nog een beetje ontdekken.”
De Mos: “Mijn filosofie is: je hebt het trainersvak in de vingers, of je hebt het niet. De meeste oud-topspelers hebben het niet in de vingers, maar we kennen de uitzonderingen. Dat zijn de Guardiola’s. En dan nog moet je het over een langere termijn beoordelen. Kijk naar Mark van Bommel. Dat ging mis bij PSV en VfL Wolfsburg, maar nu lijkt hij bij Antwerp wel een toptrainer te kunnen worden. Dat is het casino van het trainersvak. Het duurt dus nog even voordat we Heitinga moeten beoordelen. Volgend jaar kan hij pas met zijn eigen selectie gaan werken, als hij door mag.”
‘Ajax moet nu al bezig zijn met volgend seizoen’
De nieuwe directeur voetbalzaken Sven Mislintat zei eerder deze maand dat Heitinga op “poleposition staat” om volgend seizoen trainer van Ajax te zijn. Aan de andere kant is de vraag of de Duitser daar nog steeds zo over denkt als Ajax volgende week de KNVB-bekerfinale verliest van PSV en ook de tweede plek in de Eredivisie aan de Eindhovenaren moet laten.
“Ik hoop niet dat de emotie regeert, want dan koppelen ze de toekomst van Heitinga aan de resultaten in de laatste weken van het seizoen. Dat is geen verstandig beleid is”, zegt Maduro, die vermoedt dat intern bij Ajax al vaststaat dat Heitinga ook volgend seizoen trainer is.
“Ze moeten bijna wel. Je moet nu al bezig zijn met volgend seizoen. Als je nu een speler benadert om naar Ajax te komen, stelt die de vraag: wie is volgend seizoen de trainer? Als je daar geen antwoord op kunt geven, kiest die speler sneller voor een andere club.”
De Mos: “Aan de andere kant moet Heitinga goed afwegen wat hij zelf wil. Als Ajax de beker niet pakt en derde wordt, is het voor hemzelf beter om niet door te gaan als hoofdcoach. Anders begint hij met een negatief stempel aan een nieuw seizoen. En de vraag is of hij de steun van de directeuren dan nog echt voelt. Maar een ding staat vast: Het wordt een boeiend seizoenslot, voor Ajax en Heitinga.”
Resterend programma Ajax
- 23 april: PSV-Ajax
- 30 april: Ajax PSV (bekerfinale)
- 6 mei: AZ-Ajax
- 14 mei: FC Groningen-Ajax
- 21 mei: Ajax-FC Utrecht
- 28 mei: FC Twente-Ajax
Ik ben van de technische afdeling van hitmarketing.nl