Achter de oorlog: ‘Alle beetjes vooruitgang kosten mensenlevens’ | Oorlog in Oekraïne
Oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen vertelt voor NU.nl het verhaal van de mensen achter de oorlog in Oekraïne. Vandaag vanuit het gebied rond Bakhmut waar de strijd nog altijd voortduurt. Daar spreekt hij met twee militairen over het tegenoffensief.
“Ik denk dat het een beetje wordt gehypet”, zegt militair Dyakiv over het verwachte Oekraïense tegenoffensief. Samen met andere militairen is hij gestopt bij een tankstation aan een uitvalsweg naar Bakhmut, dat zo’n 20 kilometer verderop ligt. De pomp is voor veel militairen een eerste plek om even op adem te komen na een operatie aan de frontlinie.
Bakhmut is bijna helemaal in handen van Rusland, maar daarbuiten heeft Oekraïne de afgelopen week vooruitgang geboekt. Rusland heeft juist weer in de stad vorderingen gemaakt.
Daarom wil Dyakiv nog niet te veel juichen over Oekraïense successen. “Al die beetjes vooruitgang kosten heel veel inspanning en mensenlevens”, zegt hij. “We verliezen vrienden. Als je in de ziekenhuizen kijkt, is het allemaal niet zo fantastisch.”
Ontvang meldingen bij nieuwe artikelen
Dankbaar voor materieel, maar er is meer welkom
De grond trilt van de dreunen van artillerie in de verte. Maar ook van langs ratelende pantserwagens. “Zeker veertig jaar oud zijn die”, zegt Dyakiv die kijkt hoe er een paar passeren. “Maar ze doen het nog en kunnen onze soldaten vervoeren.”
Zijn maat Semiyon vult aan: “Ouderwetse Sovjet-dingen. We hebben meer en moderner materieel nodig. Van Nederland, de Britten of van Amerika.” Dyakiv wil juist bedanken voor wat er al aan materieel is geleverd. “Vooral Nederland, maar ook andere westerse landen. Voor wapens, geld en morele steun.”
Semiyon en Dyakiv doen “iets” bij de frontlinie, maar willen niet zeggen wat. In hun busje hangt een televisiescherm zoals je dat ook vindt in wagens van militairen die drones besturen. “We kijken daar het nieuws op”, grapt Semiyon. Naast het scherm staat een doos proteïnerepen.
Geen exacte startdatum van het offensief
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky zei onlangs in een interview dat Oekraïne nog maanden nodig heeft om zich voor te bereiden op een groot offensief.
Volgens Semiyon moet het een grote verrassing blijven. “Voor ons een aangename verrassing, voor de andere kant een onaangename. Het is mijn eerste oorlog, dus ik weet ook niet hoe zoiets normaal gesproken gaat. Maar misschien gaat het wel langzaam, en niet ineens van: hoera, we gaan in de aanval.”
Uiteraard gaat niemand, en zeker president Zelensky niet, exact aangeven wanneer een grote aanval begint. Alles wat er nu openlijk wordt gezegd, is ongetwijfeld onderdeel van een rookgordijn. Bijvoorbeeld om de Russische troepen op de verkeerde plekken in te laten zetten, zoals bij het succesvolle Oekraïense najaarsoffensief is gebeurd.
Meer raketten en granaten treffen omgeving Bakhmut
Intussen krijgt de omgeving van Bakhmut het steeds zwaarder te verduren. Kostyantynivka, de plaats waar ook het benzinestation ligt, is de dag voor ons bezoek zwaar getroffen door Russische artillerie. Meerdere doden en gewonden vielen toen raketten van een ‘MRLS’-systeem, dat heel snel meerdere raketten kan afvuren, verschillende wijken invlogen. Een ander tankstation in de buurt is verwoest.
In de flatwijk waar NU.nl in februari logeerde, zijn nu nog minder burgers aanwezig. Velen zijn bang dat een groter offensief ook hier zal worden gevoeld. “De situatie is hier veranderd”, zegt Natalia die in een supermarkt werkt. “De frontlinie is dichterbij gekomen. Er komen hier meer granaten terecht en mensen lijden.”
In een dorp verderop passeert een oude man, Viacheslav, op een driewielerfiets. “Ik ben te oud om weg te gaan.” Hij schrikt niet meer van de herrie van de oorlog.
“Ze zouden alle burgers wapens moeten geven”, zegt hij. “Dat als de Russen komen, er overal wapens uit de ramen steken.” Viacheslav denkt dat het tegenoffensief al is begonnen. “We krijgen straaljagers en ik hoor dat de Russen zich op sommige plekken al terugtrekken.”
Vrouwen op bezoek in de ‘mannenwereld’
Iets verderop staat half verscholen tussen de bomen een luchtafweergeschut. Een paar militairen proberen het met een takel op een pantserwagen te zetten. Een militaire improvisatie, want het ding hoort er duidelijk niet op.
Plotseling suist een Russische granaat onze richting op. Honderden meters voor ons slaat hij met een keiharde klap in. De militairen laten zich er niet door afleiden.
De oorlog is zoals meestal voor het merendeel een mannenwereld. Maar bij een hotel dat is verstevigd met zandzakken, zijn wat dames te vinden. Het zijn vrouwen en vriendinnen van militairen die vrij hebben.
Sommige stelletjes lopen gearmd en met bloemen in de hand een rondje. Straks gaat de militaire helft van het koppel weer de hel rond Bakhmut in. Overigens zouden sommige dames betaald gezelschap zijn, volgens een bron.
Ontvang meldingen bij nieuws over de oorlog in Oekraïne
Voorzichtig optimistisch over de toekomst van Oekraïne
Militair Semiyon heeft voorlopig nog niet vrij en roept de anderen op om weer aan de slag te gaan. Over de lange termijn is hij optimistisch. “Wij hebben meer reserves. De landen die achter ons staan kunnen ons meer leveren dan de landen die Rusland steunen, zoals Iran, Noord-Korea. Die zijn zwakker dan Groot-Brittannië, Australië, Europa.”
Semiyon vertelt dat hij pas kort militair is. Ruim een jaar geleden was hij nog gewoon een uitgever. Gaat hij straks misschien zijn eigen boek uitgeven over wat hij bij Bakhmut meemaakte? “Ik denk dat het nog te vroeg is om deze oorlog te duiden in een boek. Maar als ik iets ga publiceren, dan doe ik dat in het Engels. Veel mensen willen over deze oorlog uit de eerste hand horen, zonder de ruis van propaganda.”
Intussen arriveert er steeds meer materieel in het oosten van Oekraïne. Treinladingen vol met tanks en pantserwagens komen deze verslaggever tegemoet als hij weer naar het westen rijdt. Het ziet er indrukwekkend uit. Maar het is lastig inschatten of dit straks in Semiyons boek zal belanden in het hoofdstuk ‘geslaagde afleidingsmanoeuvre’ of in ‘begin van het grote offensief’.
Ik ben van de technische afdeling van hitmarketing.nl